Groeten uit Amerika 1

(Greetings from America)

In de volgende delen van Groeten uit Amerika komen we op al deze families terug. Hoe is het deze families in Amerika vergaan? In het eerste deel volgen we de familie Pieter Oebeles Viersen.

Pieter Oebeles Viersen werd geboren op 23 januari 1813 te Sijbrandahuis, zoon van Oebele Ypes Viersen en Froukje Piers de Groot. Hij trouwt op 24 mei 1838 in de gemeeente Dantumadeel met Tjitske Johannes Wouda, dochter van Johannes Sybes Wouda en Maaike Pieters Wiersma. Tjitske Johannes Wouda werd geboren op 14 april 1818 te Lichtaard. Wanneer ze de oversteek naar Amerika trotseren telt het gezin 4 kinderen, te weten Oebele geboren op 06 maart 1839, Maaike geboren 20 mei 1841 beide te Sijbrandahuis en Froukje geboren op 21 september 1843 en de kleine Johannes geboren op 22 februari 1846 beiden te Driesum. Ze vertrekken vanuit de haven van Amsterdam op 3 april 1847 en komen aan in Baltimore op 12 juni 1847. Kapitein op het schip de "Pieter Floria" of ook wel genoemd "Pieter Floris" was J. A. Begeman-Sietzes. Aan boord deden zich de meest verschrikkelijke dingen voor. Ziekte, kou en heimwee maakte deel uit van het gezelschap. Onderweg naar het "beloofde land" overleed de kleine Johannes op 25 mei 1847 aan kroep. Hij werd op zee begraven en met hem vele anderen. Het jonge gezin vestigde zich in het begin in Pella Iowa maar al gauw investeerde Pieter in land en vestigde zich enkele kilometers ten noord-westen van Pella alwaar hij nog 40 jaar leefde.

In Pella Iowa baarde Tjitske Johannes Wouda nog twee kinderen te weten Johanna op 21 juli 1848 en Anna op 06 september 1850. Alles lijkt voorspoedig te gaan totdat plotseling op 3 juni 1851 Tjitske Johannes Wouda overlijdt te Pella Marion Co. Iowa.

Gezien de jonge leefdtijd van de kinderen en om de continuïteit van zijn bedrijf niet in gevaar te brengen trouwt Pieter Oebeles Viersen voor de 2de keer met Emeline Jarret Harrell op 8 februari 1853 in Pella Marion Co. Iowa. Zij is een dochter van Isaac Harrell en Mary Ann Hollis en geboren op 21 april 1820. Uit dit huwelijk worden nog eens twee kinderen geboren te weten Mary geboren op 22 december 1853 en Abraham geboren op 19 januari 1856. Emiline Jarret Harrell was weduwe van Theodore Cannon alwaar zij reeds 2 kinderen van had. Verschrikkelijk moet het zijn geweest toen 9 dagen na de geboorte van Abraham plotseling ook Pieter Oebeles Viersen zijn 2de vrouw Emiline Jarret Harrell overlijdt op 28 januari 1856 eveneens te Pella Marion Co. Iowa.

En weer zit het jonge gezin zonder moeder en hoe ze zich hebben stand gehouden weet niemand maar pas 3 jaar later trouwt Pieter Oebeles Viersen voor de 3de keer. Haar naam was Sarah Ann Crandall, dochter van Elias Crandall en Mary Coon. Het huwelijk vond plaats op 9 juni 1859 in Pella Marion Co. Iowa. Sarah Ann Crandall was eerder gehuwd met Lovel Starr en had uit haar vorige huwelijk al 4 kinderen. Ze was geboren op 14 december 1820 in Westford Chittenden Co. VT.

Hun huwelijk wordt gezegend met de geboorte van Jacob (Jake) Peter op 5 juni 1860 te Pella Marion Co. Iowa. Helaas blijkt dit niet zo'n goede stap te zijn geweest voor Pieter Oebeles Viersen want Sarah Ann Crandall is een zeer slechte huisvrouw en een stevige drinker. Het duurde dan ook niet lang of Pieter scheidde van haar. Dochter Mary vertelt dat ze het nog goed weet dat er een advocaat uit Pella kwam met een politie-rechter. Er werd veel gepraat en er werd veel op papier gezet. Verscheidende buren waren hierbij vertegenwoordigd waarschijnlijk als getuige tegen Sarah Ann Crandall. Korte tijd later verhuisde Pieter zijn 3de vrouw naar een eigen huis en opnieuw waren ze zonder moeder. Mary vertelt dat ze haar zo nu en dan eens opzocht om te kijken bij de kleine baby Jacob Peter. Sarah Ann Crandall overlijdt op 19 juli 1876 te Pierrepont St. Lawrence in de staat Vermont.

5 jaren gaan voorbij voordat Pieter Oebeles Viersen zich stort in zijn 4de huwelijk op 01 december 1864 te Pella Marion Co. Iowa. Dit keer met de weduwe Mary Elizabeth Metz, dochter van John Andrew Metz en Anna Elizabeth Haxel. Mary Elizabeth Metz werd geboren op 10 april 1828 te Berlijn (Oost-Duitsland) en had uit haar huwelijk met John Roth, een Zwitser, reeds 9 kinderen. Ook dit huwelijk wordt gezegend met nog eens 2 kinderen. op 12 maart 1866 wordt Gilbert Wayne geboren en op 03 september 1868 wordt Clara Adelia geboren beide te Pella marion Co. Iowa. Pieter Oebeles Viersen overleed op 9 maart 1895 in Des Moines Polk Co. Iowa. Mary Elizabeth Metz overleefde Pieter Oebeles Viersen enige jaren en overleed op 27 april 1904 eveneens in Des Moines Polk Co. Iowa. Op een perceel grond bij de boerderij van Pieter Oebeles Viersen werden zijn eerste en tweede vrouw begraven. Men zei dat de graven goed werden verzorgd.

Een ijzeren hek was er omheen geplaatst. Pieter vervulde talrijke bestuursfuncties zowel Maatschappelijk als kerkelijk en werd 1 van de meest geziene personen uit de regio. Verder stond hij bekend als een goed zanger en iemand die zich uitstekend kon uiten in de Nederlandse taal. Talrijke brieven gingen over en weer vooral zolang zijn moeder Froukje Piers de Groot en schoonmoeder Maaike Pieters Wiersma nog leefden. Uit een brief geschreven door Pieter Oebeles Viersen in 1848 (ontvangen den 13 oktober 1848 in Vriesland) het volgende nieuws:

Ja, zeer gewenste ouders en broeders en zuster en allen gij vraagt ons naar de Godsdienst maar dat staat ons niet aan want H.P. Scholte is geen predikant, maar daar zijne zes ouderlingen gekozen en die doen het beurtelings en daar is H.P. Scholte ook een van. Maar het is niet genoeg naar mijn gevoelen, maar zoo men zegt dat er veel bewegen onder het volk is, onder ouden en jongen en zoo wij horen dat er zes jongelingen toe gebracht zijn, door des Heren almachtige hand.

Men zegt dat de vereniging van Raalte dat daar meer bloei is als hier, maar wij horen het ook wel tegendeel, maar ik weet het niet, maar ik laat het aan den wijzen raad des Heren over, de berichten van Raalte komen bij ons dat het land daar beter is als hier, maar dat is zoo niet, zoo dat ons bericht wordt van goede mensen, die getuigen daar van die daar zelf geweest zijn, namelijk Amerikaanders zeggen bij ons dat het alles bosch is en zandgrond, maar als men het klaar heeft dan houd ik het ervoor dat het best land is, bij ons is het zwarte kleigrond. Om ons goede hier nu nog te verkopen is nog niet veel kans toe, maar geen gebrek, te zeggen de granen enz. maar daar wordt een rivier vaarbaar gemaakt zoo men hoort, dan met drie of vier jaar zal hij aan ons toe wezen zeggen de mensen dan krijgen de goederen meer waarde hier.

Wat hier het luchtgestel aangaat is bij ons in de zomer warmer bij U zoo meest in July en Augustus en bij de winter kouder en als het hier vriest dan hebben wij de wind uit het noorden.

Hier gaat veel geruchten van oorlog en bij U en dat er veel jonge mensen in dienst zijn, hier komen noch al sommige Hollanders aan maar veel Amerikaanders komen hierbij ons, dat het wint hier veel aan, in 1844 was hier noch geen mensch als wilden en nu veel bevolkt, wij wonen nu te midden onder Amerikaanders en dat voldoet ons beter als onder de Hollanders, ons kinderen spreken al veel woorden met haar, de mensen genieten hier veel gezondheid. De Amerikaanders haar Godsdienst houden zij hier als eerst onder de afgescheidene onder malkanderen dan bij de ene aan huis en dan bij de andere aan huis en ieder die luist heeft gaat op. De Amerikaanders hebben veel huizen van blokken die zeer goede zijn, maar de Hollanders maken ze meest van planken die ook zeer goede zijn, hier zijn ook al steenbakkers de hondert kost een gulden. De boulanden beveiligen men alle met hout en dat gaat zeer goed, men ziet hier veel wild gedierte, daar zijne wolven maar geen hinder, maar slangen ziet men veel en ook wel in gevaar om te steken en dan hoort men van ratelslangen als die ons steken dat is de dood een Hollanders vrouw is daarvan gestoken maar is genezen en zoo veel ik nu nog door Amerika gereisd ben heb ik nog zulk goed land niet gezien want er zijn veel bergen en dalen maar dier is veel gelijk land, hier is het alle zwarte kleigrond en door Amerika veel rode grond.

Hier nog enkele gedeelten uit een tweede brief van Pieter Oebeles Viersen: (ontvangen den 24 februari 1849 in Vriesland)

Ja, wij hebben uw brief ontvangen den 28 november 1848, ja het treurig berigt van onze moeder te Lichtaard overleden is, och dat de Here haar ziele maar mocht ontvangen hebben in de Hemel, dat is onze wens.

Tjitske had het al verwacht in de eerste brief, wij hebben de brief in gezondheid ontvangen en nu nog allen gezond, door des Heeren zegen en is ons wens van u allen hetzelfde. Ja, gij vraagt dat wij veel geld kwijt zijn, maar dat is zoo niet, want wij hebben eerst land kocht van H.P. Scholte met H.Y. Viersen en doe hebben wij dat verdeeld. Wij eenderde en H.Y. Viersen tweederde, en een half jaar daarna weer verkocht met gewin, ja ik zal u zeggen nagenoeg voor eerst twee paarden, een koe, twee kalveren, twee ploegen, veel koren en haver en nog meer dingen. Gij vraagt waar wij ons goederen verkopen dat gaat hier veel met ruilen en ook laten verdienen zodat krijgen wij ons werk daan. Maar zoals nu nog is kunnen wij niet veel verkopen, of wij moeten 30 of 40 uren met reisen. Wij hebben hier koeien omtrent alle gebied voor haar, en sommige geen horens anders verschilt niet veel bij Vriesland. Wij ploegen met twee paarden voor de ploeg, een handbreed diep dat geeft goede vrucht maar ik ondervind hoe dieper hoe beter en men houdt hier nagenoeg de vruchten schoon met de ploeg. Ik voor mij mag hier graag wezen want als schrijft gij mij voor mijn hooft dan wou ik niet ruilen met de grootheer in Vriesland want wij kunnen hier doen wat wij willen en al wat wij werken is voor ons zelf en geen belasting, maar Tjitske woont liever in Vriesland dan hier.

De landreis is moeilijk hier en voor eerst van Baltimore in de spoorwagen en dan in een trekschip en dan in den spoorwagen en dan alweer in een trekschip en dan in een stoomboot tot Keokuk (plaats in de staat Iowa) en dan 40 uren op de wagens. De brandstoffen die wij hier hebben is hout en steenkool. Ja, u edele vrienden wij zijne wel wat geld kwijt geworden.

H.P. Scholte heeft ons opgehouden tot de bestemde plaats te komen, wij moesten leven van ons geld en doe wij tot ons bestemde plaats gekomen zijn, dat was in september 1847 en de tijd was voorbij om te zaaien en doe wij ons land weer verkocht hebben dacht H.P. Scholte nog meer geld van ons te krijgen want doe wij ons land verkocht hadden moesten wij nog eenhondert-vierendertig gulden betalen meer als wij wisten, maar H.P. Scholte dachte na mijn denkbeeld dat hij weer land aan ons verkopen zou, maar wij kunnen niet aanzien dat hij met de bedriegelijke hand werkt. En doe dacht ons wij zouden anders zien om land, en dat is wel gelukt en wij zijn er wel met tevreden en wij kunnen het ook wel weer verkopen, maar ons dunkt van niet want hier komen veel mensen in deze staat, en mij dunkt dat het zoo gaat dan zal het met twee of drie jaar het land wel twee of driemaal zoveel guldens als nu. Ja, u edele vrienden wij hebben geen geld, maar geen gebrek dat hebben wij te koste gelegen aan land en het boerbeslag. Nu wat van de Godsdienst en Kinderonderwijs is hier niet naar waarheid gegrond, want zij zeggen maar geloofe, ja geloofe zonder uitleg van haar harte. H.P. Scholte zegt zelf hij houdt van zelfondervinding maar hij spreekt van grote dingen, en kinderonderwijs is hetzelfde.

Wij hebben hier veel wolven, maar de wolven doen ons geen hinder als men honden heeft. Ons hond heeft de wolf gekregen, het vel heb ik in huis. Geert Alberts Dijkstra wil wel weten met wie Meindert getrouwd is. Geert woont niet bij ons maar heeft het best verdiend 15 gulden in de weekend. Sjoed Aukes Sipma van Bornwert wil wel weten dat zijn brief overkomen is of niet in de september 1848 een brief van zes bergen groot. Ja, U edele vrienden ik kan het wel begrijpen uw bedroefde toestand, en dat staat ook aan onze zijde zoo, maar ik wil niet gaarne weer terug komen, maar daar eens bij U te zijn is mijn groot verlangen wel, als de Heere wil en wij leven, maar de kosten zijn zoo zwaar voor ons om naar u toe, en terug zullen de kosten wel twee of driehondert gulden zijn, die zijn ons te zwaar maar de betrek zijn groot van ons. Ja, u edele vrienden tussen God en mijne ziele kan ik niet veel van schrijven, maar de Heere is veel met ons, daar ben ik van overtuigt en Hij laat mij nog niet onbetuigt. Ik groette u allen en ik wens dat gij deze letteren in gezondheid ontvangen mogen, en wij zijn alle gezond.

En als daar eenige zijn die over komen wille die komen op zich zelf maar niet op een of ander te vertrouwen.

Het is onmogelijk om alle correspondentie tussen Amerika en Friesland te publiceren vandaar alleen deze gedeelten uit de eerste en tweede brief van Pieter Oebeles Viersen die naar het Heitelân werden gestuurd. Het nageslacht is enorm want in totaal waren er 11 kinderen uit de 4 huwelijken van Pieter Oebeles Viersen. Naast deze 11 kinderen waren er nog eens 15 kinderen waarvan Pieter Oebeles Viersen de stiefvader werd.

Hoe verging het de 11 kinderen van Pieter Oebeles Viersen?

Oebele trouwde op 18 oktober 1859 met Mary (Polly) Arvilla Starr in Pella. Het gezin werd gezegend met 10 kinderen: George, Mary Arvilla, Lovel Starr, Minnie, Milton Ernest, Edgar Beecher, Anna Estella, Jennie Grace, Lilian Alice en Ada Jane. Mary was een dochter van Lovel Starr en Betsey Coon en was geboren op 18 augustus 1841 in Colchester, Chittenden County VT. Oebele overleed op 5 januari 1929 te Pilger Stanton Co. Nebreska en zijn vrouw Mary overleed in november 1928 eveneens te Pilger Stanton Co. Nebraska.

Maaike trouwde op 25 oktober 1856 met Gerrit Hookstra waarschijnlijk te Pella en kregen 6 kinderen. Peter, Henry, Anna, John, Fredric en Alfred. Gerrit werd geboren rond 1831 in Nederland. Het gezin woonde naast Maaike's ouders Pieter Oebeles Viersen en zijn 3e vrouw Sarah Ann Crandall. Maaike overleed in 1895 te Edholm Butler Co. Nebraska en Gerrit voor zover bekend in 1919.

Froukje trouwde op 25 oktober 1860 met Henry Wagner Yowell waarschijnlijk ook te Pella en kregen 7 kinderen. Calvin Wayne, Francis Jane, Zippora Ann, Allen Lester, Lillie Lauretta, Millard Fillmore en Carroll Ashton. Henry is geboren rond 1837 in Virginia en waarschijnlijk de zoon van William Yowell en Semphonia (Simfrona) Hawkins. Froukje overleed op 22 mei 1912 te Bellville Republic Co. Kansas en haar man Henry op 27 november 1925 aannemelijk ook te Kansas.

Johanna trouwde met Rufus Wing Bearden en kreeg 1 kind genaamd Lloyd. Rufus Wing Bearden werd geboren rond 1853 in Washington, Wapello County, Iowa en was een zoon van John and Polly (or Mary) Bearden. Het echtpaar runde een meubelzaak in Monroe, Iowa. In 1886 overleed Johanna Pieters Viersen, verdere gegevens over dit echtpaar zijn niet bekend.

Anna trouwde op 24 juli 1872 met Hugh Morrison en kregen 3 kinderen. Willie Hugh, Mamie Elizabeth and Garfield. Hugh Morrison werd geboren rond 1840 op Prince Edward Island, Canada. Hij kwam met zijn Schotse ouders in 1866 naar Amerika. Hugh Morrison en Anna Viersen leefden tot hun dood in Jasper County, even ten noorden van Marion County en werden aldaar begraven. Hugh in 1919 en Anna in 1924.

Mary trouwde 17 februari 1876 met Charles Albert Parker te Pella, Marion Co, Iowa en kregen 4 kinderen. Royal Sherman, Mahlan, Pearl Grace en Minnie Adelia. Mary overleed op 9 augustus 1947 te Gorden Sheridan Co. Nebraska en haar man Charles op 15 maart 1941 eveneens te Gorden Sheridan Co. Nebraska.

Abraham trouwde op 8 oktober 1879 met Rosetta Clariss Grant te Knoxville, Marion Co, Iowa en kregen 5 kinderen. Claude Justin, Maude Ethel, Nellie Leora, Harrison Grant, en Hope. Rosetta Grant was geboren op 9 september 1852 in Riply Co, Indiana en was een dochter van Hiram Grant en Hannah Towne. Abraham overleed op 16 maart 1946 te Halstead, Harvey Co. Kansas en zijn vrouw Rosetta enige jaren eerder op 8 november 1938 eveneens te Halstead, Harvey Co. Kansas.

Jacob (Jake) Peter trouwde op 12 december 1889 met Zella Hamilton en kregen 4 kinderen. Claude Guy, Harvey Obler, Joyous Jane, en John Meryle. Jacob (Jake) Peter overleed op 24 februari 1944 te Maywood Frontier Co. Nebraska. Zella Hamilton is waarschijnlijk geboren op 19 oktober 1870 en overleden op 26 december 1966 Nebraska.

Gilbert Wayne trouwde op 22 november 1895 met Mary Ina Shull en kregen 2 kinderen. Margarette en Florence. Mary Shull was een dochter van Charles and Matrildah Shull en is geboren in 1870 in Jasper Co, Iowa. Het echtpaar woonde in Des Moines, Polk County, Iowa volgens de bevolkingsregisters van 1920 en zullen daar waarschijnlijk zijn overleden en begraven.

Clara Adelia trouwde op 1 november 1888 met William Koeningsberger en kregen eveneens 2 kinderen. Carl en Hazel. William Koeningsberger werd geboren in augustus 1859 in Iowa, en was een zoon van John (een Duitser) en Elizabeth Koeningsberger. Clara Adelia overleed op 2 mei 1936 en haar man William op 11 mei 1935. Ze liggen begraven op de begraafplaats Woodland Cemetery, Des Moines, Polk County, Iowa.

Heeft u naar aanleiding van dit verhaal aanvullingen of verbeteringen dan hoor ik dat graag.

Kor Postma
van Aernsmastraat 14
9104 HG Damwoude
Tel: 0511-422640